III. 3. Phallus deo. lxiii

Ὁ φαλλὸς τῷ θεῷ, id est Phallus deo. Dici solitum, ubi parum quidem honesta, sed tamen apta tribuuntur, quasi dicas : Ἐνουρεῖν εἰς ἀμίδα, id est In matellam immeiere. Plutarchus in commentario Περὶ τῆς φιλοπλουτίας ostendit hanc fuisse priscorum in ludis sollemnibus pompam, ut primo loco duceretur amphora vini et clematis, id est fabae genus ; post aliquis hircum trahebat, deinde nucum sportulam gestabat alius, postremo loco phallus ferebatur. Ea erat effigies obsceni membri virilis. Cur autem id in mysteriis fuerit receptum, causam reddit Plutarchus in libro de Iside et Osiride. Columella in carmine ipsum Priapum Ithyphallum vocat :

Sed truncum forte dolatum

Arboris antiquae numen venerare Ithyphalli.

Et Pompeius ostendit ithyphallum dici membrum viri pudendum. Unde et hodie Itali si quem contemnunt, hoc nomine notant. Nonnulla de phallis et Herodotus libro secundo. Dictum est alibi de phallis Bacchi, nempe in proverbio Erebinthius Bacchus.

Index Adagiorum