Ἡ τῶν Ἀθηναίων δυσβουλία, id est Atheniensium inconsulta temeritas. Quadrat in eos, quibus male consulta vertunt bene. Nam id olim vulgo tributum est Atheniensibus, quod ipsi quidem socorditer consultarent parumque prospicerent, verum Minerva, civitatis praeses, illorum male instituta bene vertere consuevit. Simile est huic, quod hodieque vulgo dicunt : Est fortunatior quam prudentior, de quopiam non suapte industria, sed fortunae commoditate successu rerum utente. Eupolis apud Suidam et Athenaeum, libro decimo, in Atheniensium mores :
id estΟὕς δ᾿ οὐκ ἂν εἵλεθ᾿ οὐδ᾿ ἂν οἰνόπτας πρὸ τοῦ,
Νυνὶ στρατηγοὺς λεύσομεν· ὦ πόλις, πόλις,
Ὡς εὐτυχὴς εἶ μᾶλλον ἢ καλῶς φρονεῖς,
Porro Atheniensium incogitantiam notat et Aristophanes hoc versu in Nubibus :Quos antehac nec praefici convivio
Quisquam tulisset, nunc videmus scilicet
Belli duces, o civitas, o civitas,
Fortuna ut es feliciore quam sapis.
id estΦασὶ γὰρ δυσβουλίαν
Τῇδε τῇ πόλει προσεῖναι,
Quo loco interpres adscribit fabulam hujusmodi. Cum Neptunus a Minerva victus non posset Attica regione potiri, iratus immisit illis δυσβουλίαν, id est laeva stultaque consilia, hoc deinde vitium Atheniensibus ἐπιχώριον, hoc est vernaculum fuisse. Idque Minervam non mutasse, caeterum quod illi male statuissent, illa in bonos exitus vertebat. Allusit huc idem Aristophanes in Vespis :Laeva consilia ferunt huic adesse civitati.
id estΓλαῦξ γὰρ ἡμῶν πρὶν μάχεσθαι τὸν στρατὸν διέπτατο,
Eodem leviter allusisse videtur Demosthenes, cum ait in Olynthiaca prima in ipsa statim fronte : Ἀλλὰ καὶ τῆς ὑμετέρας τύχης ὑπολαμβάνω πολλὰ τῶν δεόντων ἐκ τοῦ παραχρῆμα ἐνίοις ἂν ἐπελθεῖν εἰπεῖν, id est Sed et vestrae fortunae arbitror nonnullis ex tempore venire in mentem, ut dicant ea, quae ad rem pertinent. Verum hoc vitii manifestius exprobrat illis in alia quadam oratione dicens alios homines solere consultare prius ac deinde rem aggredi, contra Athenienses post rem factam tum consultare. Theognis :Ulula nostras ante pugnam pervolarat copias.
id estΠολλοί τοι χρῶνται δειλαῖς φρεσί, δαίμονι δ᾿ ἐσθλῷ,
Οἷς τὸ κακὸν δοκέον γίγνεται εἰς ἀγαθόν,
Aristophanes in Contionatricibus :Multis laeva quidem mens est, sed numina dextra,
Quis bene vertit et id, quod temere instituunt.
id estΛόγος τέ τοί τις ἔστι τῶν γηραιτέρων
Ὅσ᾿ ἂν ἀνόητα καὶ μῶρα βουλευσώμεθα,
Ἄπαντ᾿ ἐπὶ τὸ βέλτιον ἡμῖν ξυμφέρειν,
Medium carmen Graecum carebit vitio, si tollatur conjunctio καί, quanquam aeditio Aldina habebat. Et apud Livium subinde nominatur Fortuna Romana. Nec abhorret hinc, quod alibi retulimus, Εὕδοντι κύρτος αἱρεῖ, id est, Dormienti rete tollit .Est sermo quidam dictus a majoribus,
Fatua licet statuamus ac vaecordia
In melius attamen omnia nobis cedere.