I. 7. Omneis attrahens ut magnes lapis. lvi

Πάντας γ᾿ ὑφέλκων οἷα Μαγνῆτις λίθος, id est

Cuncta attrahens haud aliter ac Magnes lapis.

Hoc carmen Suidas citat ex Piside. Videtur proverbiale. Metaphora ducta a natura lapidis ferrum ad se trahentis et attractum tenentis, quem quidam eundem putant cum eo, quem Heracleum vocant, cujus alibi mentionem fecimus in proverbio Lydius lapis. Hoc miraculi Plinius verbis attollit lib. XXXVI, cap. XVI ad hunc modum : Quid lapidis rigore pigrius ? Ecce sensus manusque tribuit illi. Quid ferri duritia pugnacius ? Sed cedit et patitur mores trahiturque a magnete lapide domitrixque, illa rerum omnium materia ad inane, nescio quid, currit atque ut propius venit assistit teneturque et complexu haeret. Sideriten ob hoc alio nomine appellant, quidam Heracleon. Magnes appellatus est ab inventore, ut auctor est Nicander, in India repertus. Hactenus Plinii verba reddidimus. Inter multas magnetis species Aethiopicum commemorat attractu usqueadeo efficaci, ut non ferrum modo, verumetiam alterum magnetem ad se trahat. Eoque tantus hujus lapidis honos, ut argento expendi soleat. Commemorat et haematiten non perinde in attrahendo ferro violentum, sed alio insignem miraculo. Siquidem ut est colore sanguineo — nam hinc etiam vocabulum — ita, si teratur, sanguinem reddit. Hujus igitur lapidis tam prodigiosa vis proverbio locum fecit. Citat Suidas Euripidem ex Oeneo :

Ὥστε Μαγνῆτις λίθος

Τὴν δόξαν ἕλκει καὶ μεθίστησιν πάλιν,

id est

Sic uti Magnes lapis

Mentem trahit transfertque rursum ac dimovet.

Confine est illi, quod alibi diximus,

Ἐφ᾿ ἑαυτὸν ἕλκων ὥστε καικίας νέφος, id est

Ad se attrahens, ut caecias nubes trahit.

Index Adagiorum