I. 6. Non omnibus dormio. iv

Non omnibus dormire dicuntur, qui non omnibus inserviunt neque per omnia gerunt morem. Translatum putant a maritis quibusdam nimis obsequentibus, qui uxores suas adulteris scientes produnt somnum interim inter pocula simulantes, ut adultero quod libet liceat. Quod genus obsequii notans Juvenalis

Doctus, inquit, spectare lacunar,

Doctus et ad calicem vigilanti stertere naso.

Plutarchus in libro, cui titulum fecit Ἐρωτικῷ, fabulam super hac re non illepidam narrat. Cum Galba quispiam convivio Mecoenatem accepisset sentiretque jam e nutibus hominem inflammatum in uxorem suam, sensim demisit caput, perinde quasi dormiret. At cum interea famulus quispiam ad mensam accedens vinum clam tolleret, ibi jam vigil et oculatus, Infelix, inquit, an nesciebas me soli Mecoenati dormire ? Meminit hujus adagii et ad hunc, quem dixi, modum exponit. Festus Pompeius citans ex Lucilio tractum ostendens a Capio quodam, qui Pararencho dictus sit, quod simularet dormientem, quo impunitius ejus uxor moecharetur. Idem indicat hujus rei meminisse Lucilium. Usurpat et M. Tullius libro Familiarium epistolarum septimo : Olim non omnibus dormio, sic ego, mi Galle, non omnibus servio. Videtur indicare Cicero alterum, puta non omnibus dormio, vetus fuisse, alterum, nempe non omnibus inservio, novum. Utrumque certe proverbiale, sed prius illud pertinet ad concessionem juris, hoc posterius ad obsequium impendendum. Idem Tullius Epistolarum ad Atticum libro XIII : Est bellum aliquem odisse libenter et, quemadmodum dicitur, non omnibus servire. Qui quidem locus, ut hoc obiter admoneam, mihi non videtur carere mendo. Fortasse scriptum erat et quemadmodum non omnibus dormire, ita non omnibus servire. Quin et haec ipsa vox, servire, non vacat metaphora, cum dicimus : Servire scenae, servire tempori, servire vitiis, servire ingenio uxoris, servire populo, servire commodis privatis pro eo, quod est nihil non facere, quo satisfacias.