Adagiorum Chiliades

I. 1Toto coelo errare.xlix

Huic confine est, quod usurpat Macrobius Saturnalium libro tertio. Nunquamne, inquit, Praetextate, tibi venit in mentem toto, ut aiunt, coelo errasse Vergilium ? [Sat., III, 12, 10] Sumptum videtur ex Aristophanis Ranis :

Εὐθὺς γὰρ ἡμάρτηκεν οὐράνιόν γ᾿ ὅσον.

[Ran., 1135] Ab Euripide dicitur in Aeschylum, qui plurimum errasset in his quae dixerat. Metaphora ducta vel a Phaethontis aut Cereris fabula, vel a navigantibus, qui coeli siderumque observatione cursum moderantur. Proinde naucleri, cum vehementer aberrant, in coeli parte longe diversa Cynosuram imaginantur nonnunquam totoque aberrant cursu. Nisi malumus coelum pro regione accipere velut Horatius :

Caelum non animum mutant, qui trans mare currunt.

[Epist., I, 11, 27]