Τυφλοῦ παρακέλευσις, id est caeci jussio sive exhortatio dicitur absurda, quoties ipse qui praescribit non intelligit quid dicat. Socrates apud Platonem in Theaeteto, redarguens absurdam Theaeteti praeceptionem jubentis ut qui rectam haberent opinionem rectae opinioni assentirentur, confert illius orationem loro aut pistillo circumvolubili, sed rectius putat dicendum caeci jussionem : Τυφλοῦ δὲ παρακέλευσις ἂν καλοῖτο δικαιότερον· τὸ γάρ, ἃ ἔχομεν, ταῦτα προσλαβεῖν κελεύειν, ἵνα μάθωμεν ἃ δοξάζομεν, πάνυ γενναίως ἔοικεν ἐσκοτωμένῳ, id est Sed rectius caeci praeceptio dicatur, siquidem jubere ut ea quae habemus accipiamus, ut discamus ea quae opinamur, plane convenit homini insigniter caliganti. Alias relatum est nobis illud Horatii Caecus uti si monstret iter, item Caeca speculatio.
Totius operis nuncupationem tibi proxima aeditione communicatam, juvenis ornatissime, pater adeo non moleste tulit ut majorem in modum gavisus sit hoc ceu calcar additum ingenio tuo, licet ultro in Musarum campis haudquaquam instrenue currenti. Vir prudens juxta ac pius praeclarum lucrum interpretatus est habere te consortem atque aemulum in hoc bonorum genere, quod communione crescit verius quam minuitur, et in tantum non existimat suis commodis quicquam decessisse ut felicitatem suam judicet praeclare conduplicatam, si virtutes quibus ipse non vulgariter expolitus est, conspiciat in filium propagatas. Hanc igitur operis accessionem adeo magnam ut per se justi voluminis instar haberi possit, visum est proprie tuo dicare nomini, quo simul et tu curras alacrius et ille gaudeat impensius, quippe qui pro sua singulari in te pietate parique modestia lubentius fruitur tuis bonis quam suis, immo magis ea ducit in suis bonis quae cernit in filio efflorescere quam quae in sese agnoscit maturuisse ; nam animi bona senium nesciunt. Macte istius animi esto, juvenis egregie, urge quod coepisti, perge indies et optimi parentis augere gaudium et tuam ipsius felicitatem omnibus numeris absolvere. Id perficies, si ad domesticum archetypum studia tua componens veram pietatem cum eruditione liberali conjunxeris et si nec generis claritas nec fortunae indulgentia nec aulica consuetudo nec uxoris caritas nec liberorum cura distrahet animum tuum a Philologiae commercio.
Hic si quis objecerit nec humanum ingenium nec temporis angustiam tot simul negotia capere, quaeso ut tecum rationem subducas, quanta vitae pars aliis pereat in chartarum lusu et alea quantoque minore dispendio, majore voluptate, majore denique fructu tempus hoc transigatur in lectione bonorum auctorum. Totum itaque, mi Carole, parentem fac exprimas, hoc uno excepto, quod ille fere a coena ad noctem usque concubiam solitus sit immussare libris, ut saepenumero miratus sim id illi citra valetudinis offensionem cessisse.
Haec scripsi gemens ac maerens totusque mihi displicens, quod certum audissem incomparabilem illum Guilhelmum Varamum archiepiscopum Cantuariensem vitam commutasse morte, immo, ut melius dicam, ex hac vitae umbra in veram immortalemque vitam emigrasse. Meam deploro vicem, non illius. Is mihi erat vere sacra ancora. Inieramus inter nos foedus συναποθνῃσκόντων, promiserat commune sepulcrum, nec dubitabam quin ille, licet annis quatuordecim major, mihi superstes esset futurus. Certe nec senectus nec morbus illum nobis ademit, sed casus infelix, non tam quidem illi quam studiis, quam religioni, quam regno, quam ecclesiae : tanta erat hominis pietas, tanta in consiliis prudentia, tanta in juvandis omnibus benignitas. Nunc illa coelestis anima pro bona semente quam hic fecit, messem apud Christum opimam metit. Ego interim semianimis hic haereo, promissae fidei debitor, quam, nisi me fallit mentis praesagium, breui sum exoluturus. Pactio videri poterat comitatis, sed res clamat serium fuisse conventum : adeo morte illius collapsus est animus nec ullis avocamentis erigi potest, sed ipso etiam tempore, quod acerbissimis doloribus solet mederi, vulnus hoc magis ac magis incrudescit. Quid multis ? Appellari me sentio. Commori juvabit hic incomparabili et irrecuperabili patrono, modo per Christi misericordiam illic liceat ei convivere. Praeclarum ille sidus fuit ecclesiae, nunc praeclarius accessit coelo. Utinam mihi contingat veluti minutam stellulam adjungere soli meo !
Haec commemoratio non meo tantum dolori data est, sed tua quoque referre judicaui praesulis omnium facile laudatissimi memoriam refricare, quo studiosius ad geminum exemplar studia vitamque tuam componas, patrem et paternum amicum.
Bene vale.
Datum apud Friburgum Brisgoae, Calendis Octobribus, anno M.D.XXXII.