IV. 5. Bibere mandragoram. lxiv

Inest vis somnifica mandragorae, adeo ut enecet etiam largiore potu, si Plinio credimus, Historiae mundi libro 25, capite undecimo. Dioscorides indicat radicem vino decoqui ad tertiam partem, ex eo colato sumi cyathum adversus insomniam. Datur et secandis adversus intolerabilem cruciatum. Quin et sedi immissa herba glandis vice somnum facit. Hanc Pythagoras ἀνθρωπόμορφον appellavit, quod radix imitetur hominis formam. Unde Columella in carmine semihominem dicit :

Quamvis semihominis vesano gramine feta

Mandragorae pariat flores.

Eandem circeam appellant, quod radix illius amatoriis veneficiis credatur utilis. Unde qui cessant in officio dormitantque multam mandragoram bibisse dicuntur. Sic usus est Julianus in epistola quadam ad Callixenem : Οὐ φανεῖται πολλὴν πάνυ μανδραγώραν ἐκπεπωκώς; id est An non videtur multam hausisse mandragoram ? Usurpat et Demosthenes in Philippica quarta : Ἀλλὰ μανδραγώραν πεπωκόσιν ἤ τι φάρμακον ἄλλο τοιοῦτον ἐοίκαμεν ἀνθρώποις, id est Similes videmur his qui mandragoram biberunt aut aliud simile pharmacum. Itidem, qui dormitant in negotio sub mandragora dormire dicuntur. Lucianus in Timone : Ὄπου γε καθάπερ ὑπὸ μανδραγώρου καθεύδεις, id est Quandoquidem veluti sub mandragora dormis. Hoc non dissimile est illi, quod alibi retulimus : Bibe elleborum.

Index Adagiorum