I. 1. Manus manum fricat. xxxiii

Socrates in Axiocho Platonis ait Prodico sophistae hunc Epicharmi comici versiculum semper in ore fuisse :

Ἡ δὲ χεὶρ τὴν χεῖρα κνίζει, δός τι καὶ λάβοις τι,

id est

Affricat manum manus, da quiddam et aliquid accipe,

videlicet hominis quaestum facete taxans, qui neminem gratis doceret et a quo se quoque quae tum dicturus esset, didicisse affirmabat, at ne id quidem gratuito, immo numerata mercede. Sententia digna tum homine Siculo tum vafro poeta ; sic enim illum appellat Cicero. Monet autem neminem ferme mortalium inveniri, qui velit in quempiam beneficium collocare, a quo non speret aliquid emolumenti vicissim ad se rediturum, sed officium invitari officio, beneficium beneficio provocari. Idem adagium effertur et hoc pacto : Χεὶρ χεῖρα νίπτει, id est Manum manus lavat. Idem pollet utraque metaphora. Nam mutua commoditas est, quoties vel fricat vel abluit manus manum. Circumfertur inter Graecanicas sententias hujusmodi distichon :

Ἀνὴρ γὰρ ἄνδρα καὶ πόλις σῴζει πόλιν.

Χεὶρ χεῖρα νίπτει, δάκτυλός τε δάκτυλον,

id est

Urbs servat urbem, servat itidem vir virum.

Manus manum, digitumque digitus abluit.

Utitur eo et Seneca in ludicro libello de morte Claudii Caesaris.

Index Adagiorum