Adagiorum Chiliades

II. 7Asinus esuriens fustem negligit.xlviii

Ὄνος πεινῶν ῥοπάλου ἀμελεῖ, id est Asinus esuriens fustem negligit. In eos congruit, qui ventris compendive gratia quamvis contumeliam perferunt. Refert Aristoteles in libro Moralium III : Ἐπεὶ ὅυτω γε καὶ οἱ ὄνοι ἀνδρεῖοι ἂν εἶεν πεινῶντες· τυπτόμενοι γὰρ οὐκ ἀφίστανται τῆς νομῆς, [Eth. Nic.] id est Nam isto pacto et asini cum esuriunt essent fortes, quod, licet verberentur, non discedunt tamen a pabulo, negans fortem esse censendum, qui quovis pacto toleret incommoda ; alioquin asinos longe fortissimos futuros, qui dum esuriunt, nullis verberibus a pabulo dimoveri queunt. Apparet ex Homero sumptum, qui sane quam eleganter describit asininam patientiam Iliados Λ :

Ὡς δ᾿ ὅτ᾿ ὄνος παρ᾿ ἄρουραν ἰὼν ἐβιήσατο παῖδας

Νωθής, ᾦ δὴ πολλὰ περὶ ῥόπαλ᾿ ἀμφὶς ἐάγη,

Κείρει τ᾿ εἰσελθὼν βαθὺ λήϊον· οἱ δέ τε παῖδες

Τύπτουσιν ῥοπάλοισι, βίῃ δέ τε νηπίῃ αὐτῶν

Σπουδῇ τ᾿ ἐξήλλασσαν, ἐπεί τ᾿ ἐκορέσσατο φορβῆς,

[Il., XI, *] id est

Ut cum per segetes ignavus transit asellus

Invitis pueris, cui multus tergora circum

Jam crepuit fustis, neque segnius ille profundam

Ingreditur segetem ; pueri sed fustibus illum

Caedentes studio tandem ac puerilibus arvo

Viribus ejiciunt, ubi pastu expleverit alvum.