I. 2. Calcar addere currenti. xlvii

Eandem sententiam aliunde ducta metaphora extulit Plinius junior in epistola quadam ad Pompeium Saturninum : Flagitabas ut tibi aliquid ex meis scriptis mitterem, cum ego id ipsum destinassem. Addidisti ergo calcaria sponte currenti. Translatione sumpta ab equitibus, qui nonnunquam etiam sponte currentibus equis, quo currant celerius, calcar addunt. Ita nobis calcar addit, qui extimulat languentes ; addit currentibus, qui cupiditatem ac studium nostrum auget acuitque. Ovidius :

Non opus admisso subdere calcar equo.

Sunt autem ferme proverbiales in totum illae metaphorae : Subdere calcar, subdere stimulos, quemadmodum et illae : injicere frenum, compescere freno, revocare freno. M. Tullius ad Atticum : Adscribit etiam et quasi calcar admovet. Idem ad eundem libro VI : Sed alter, ut dixit Isocrates in Ephoro et Theopompo, frenis eget, alter calcaribus. Freno egere Plato libro De legibus IX : Ἄριστ᾿, ὦ Κλεινία, σχεδόν τί με ὥσπερ φερόμενον ἀντικρούσας ἀνέγειρες, id est Opportune me, Clinia, impetu currentem retudisti. Et illud Ciceronis : E medio cursu revocavit.