II. 3. Terra amat imbrem. lxiv

Ἐρᾷ μὲν ὄμβρου γαῖα, id est

Nam terra gaudet imbre,

ubi quis desiderat ea, quae sibi novit accommoda conducibiliaque. Citat hoc hemistichium veluti proverbiale Aristoteles libro Moralium Eudemiorum septimo, ostendens non solum similitudinem conciliatricem esse amicitiae, velut inter fures, graculos et lupos, verum etiam dissimilitudinem nonnunquam benevolentiae causam existere, contra, similitudinem odii. Nam terra, cum suapte natura sit sicca, amat imbrem et figulus odit figulum, indoctus amat literatum, mulier virum. Ibidem narrat ab Heraclito reprehensum poetam, qui scripsit hoc carmen :

Ὡς ἔρις ἔκ τε θεῶν ἔκ τ᾿ ἀνθρώπων ἀπόλοιτο,

id est

Lis ut nam sublata deos hominesque relinquat.

Athenaeus libro decimo tertio carmen ex Euripide citat :

Ἐρᾷ μὲν ὄμβρου γαῖ᾿, ὅταν ξηρὸν πέδον,

id est

Tellus quidem imbrem amat, solum cum est aridum.

Aristoteles libro Moralium Nicomach. VIII citat eandem ex Euripide sententiam, sed perturbato metro :

Εὐριπίδης μὲν φάσκων

Ἐρᾶν μὲν ὄμβρου γαῖαν ξηρανθεῖσαν,

Ἐρᾶν δὲ σεμνὸν οὐρανὸν πληρούμενον

Ὄμβρου πεσεῖν ἐς γαῖαν,

id est

Euripides cum ait,

Requirere imbrem terram, ubi siti aruit,

Divum vicissim coelum, ubi jam nubibus

Impletur, optat in solum delabier.

Hoc adfert ad confirmandam quorundam opinionem, qui dicebant, secus quam haberent proverbia, dissimile a dissimili, contrarium a contrario appeti. Terra enim frigida et sicca appetit imbrem, qui juxta aeris naturam, unde venit, est calidus et humidus, ac imber vicissim appetit terram.

Index Adagiorum