Adagiorum Chiliades

II. 3Argenti fontes.xiii

Ἀργύρου κρῆναι λαλοῦσιν, id est Argenti fontes loquuntur. Hoc adagio notabantur ii, qui stolide quidem atque indocte, sed arroganter tamen et confidenter loquerentur, opibus videlicet suis freti. Vulgus enim divitum dulci, ut ait Horatius, fortuna ebrium hoc quoque putat suis divitiis deberi, ut quidquid dixerint, id protinus velut eruditum omneis suspiciant et approbent. Quod notans Flaccus : Meae, inquit, contendere noli, / Stultitiam patiuntur opes. [Epist., I, 18, 28] Item alibi :

Et quidquid volet, hoc veluti virtute paratum

Speravit magnae laudi fore.

[Serm., II, 3, 98] Huc pertinet et mimus ille neutiquam invenustus :

Fortuna quem nimium fovet, stultum facit.

[Mim., 1] Item illud ex Antiphane apud Stobaeum :

Ὁ δὲ πλοῦτος ἡμᾶς, καθάπερ ἰατρὸς κακός,

Τυφλούς, βλέποντας παραλαβών, πάντας ποιεῖ,

[Flor., IV, 31c, 66] id est

Opes enim nos, sicuti medicus malus,

Ubi ceperint, reddunt videntes ilico

Caecos.

In eandem sententiam Menander in Seipsum lugente : Τυφλὸς ὁ πλοῦτος καὶ τυφλοὺς / ἐμβλέποντας εἰς αὐτὸν δείκνυσιν, [Flor., IV, 31c, 67] id est Caecae divitiae atque eos, qui se intuentur, caecos reddunt. Rursum illud ejusdem :

Ὑπερήφανόν που γίγνεται λίαν τρυφή,

Ὅτε πλοῦτος ἐξώκειλε τὸν κεκτημένον

Εἰς ἕτερον ἦθος, οὐκ ἐν ᾧ τὸ πρόσθεν ἦν,

[Flor., IV, 31c, 68] id est

Nimis insolens tum redditur lascivia,

Quoties, opes qui possidet, mores repens

Mutat in alienos, pristinis contrarios.

Diximus alias : Foenum habet in cornu. Felicitatis comes esse solet ferocia. Pindarus in Isthmiis, hymno tertio :

Εἴ τις ἀνδρῶν εὐτυχάσας ἢ σὺν εὐδόξοις ἀέθλοις,

Ἢ σθένει πλούτου κατέχει, φασίν, ἐανῆ κόρον,

Ἄξιος εὐλογίαις ἀστῶν μεμίχθαι,

[Isthm., 3, 1] id est Si quis vir fortunatus fuit vel in gloriosis certaminibus, vel in opulentia obtinet, ut aiunt, magnificam saturitatem, dignus, qui laudibus civium admisceatur. Quadrabit in eos quoque, quorum oratio propter opum fiduciam plus satis libera atque audax videbitur. Nam quemadmodum paupertas timiditatem adfert, itidem opulentia παρρησίαν, id est loquendi confidentiam, adducere solet.